“Heb Je Even Voor Mij?”
Dit is geen eerbetoon aan het welbekende nummer van Frans Bauer (maak je maar geen zorgen). Maar, net zoals niemand meer luistert naar dit nummer van Frans Bauer, luistert ook niemand meer naar elkaar; waarom is dat?
Vroeger op school moest ik meedoen aan een spelletje, waarbij we vier seconden moesten wachten tot we een antwoord gaven aan onze gesprekpartner. Als degene besloot om weer te praten, moesten we weer vier seconden wachten. Sommigen (mijn gesprekspartner) namen dit niet serieus en wachtte drie seconden, en gingen dan weer praten.
Om dit hele interessante verhaal niet langer te maken, wat was nou het punt van deze opdracht?
Om te kijken wat er gebeurt als je gewoon luistert.
Deze opdracht moest ik niet doen op de basisschool of op de middelbare school. Deze opdracht kreeg ik onder mijn neus geschoven toen ik in de twintig was. Nu maakt leeftijd ook niet uit voor iemand’s vaardigheden in communicatie. Wat allesbepalend is, is hoe goed iemand kan luisteren naar de andere persoon.
Zoals de meeste dingen in het leven, is ook dit een paradox. Net zoals het vermogen om dingen los te laten ze juist sneller naar je toebrengt, is het vermogen om goed te luisteren essentieel voor goede communicatie.
Meeste mensen reageren via automatische antwoorden.
Heb je weleens heel snel “Ja, alles gaat goed” gezegd?
Of één van mijn favoriete zinnen (die ik nooit geloof): “Alles gaat zijn gangetje.”
Mensen luisteren niet meer, omdat ze alleen luisteren naar wat ze denken wat er van ze wordt verwacht (hoe ze denken te moeten reageren).
Mensen, zoals jij en ik, leven via een bepaald patroon die we zelf door de jaren heen hebben gevormd. Door dit patroon zie jij bijvoorbeeld andere dingen in een kunstwerk dan de persoon die naast je staat. Dit betekent dus ook dat jij andere dingen hoort dan iemand anders. Allemaal zijn we een beetje ‘Oost-Indisch doof’ van nature.
We leven allemaal vanuit onze eigen referentiekaders en vatten dingen, die andere mensen zeggen, allemaal op onze eigen manier op. Je kunt zelfs beargumenteren dat er geen universele waarheid bestaat omdat iedereen alles anders interpreteert.
Maar, dit patroon neemt ook een bepaalde vorm aan in ons hoofd. Wij projecteren alles wat wij denken op de wereld buiten ons.
Als iemand depressief is, wordt de leugen de waarheid en de waarheid wordt de leugen. Als iemand geen zelfvertrouwen heeft, wordt een compliment een belediging. Als iemand paranoïde is, wordt een mug een olifant.
Alles wat je hoort, gaat door een persoonlijk filter, en alles wat je zegt, wordt beïnvloed door datzelfde persoonlijke filter.
Dus hoe luister je? Hoe leer je beter te luisteren en daardoor nog beter te communiceren? Weet je nog het spelletje met de vier seconden regel? Iets wat heel makkelijk te doen is kan een ontzettend krachtig effect hebben in jouw persoonlijke leven.
Wat gebeurt er als iemand vier seconden moet wachten?
Er wordt een ruimte gecreëerd.
Maar, hoe gaat dit te werk in de praktijk? Zal het niet te ongemakkelijk zijn om telkens de lange vier seconden te moeten wachten voordat je je mond opentrekt? Ja, dat wordt extreem ongemakkelijk!
Tien jaar geleden is er een onderzoek geweest dat gepubliceerd werd in het vaktijdschrift Journal of Experimental Social Psychology door sociale psychologen Namkje Koudenburg, Tom Postmes en Ernestine Gordijn. Zij hadden ontdekt dat vier seconden wachten na een controversiële opmerking gemaakt te hebben meer angst oplevert, dan een gesprek wat natuurlijk vloeit (ook na de controversiële opmerking).
Dit is logisch, want ook dit is een paradox.
Hoe meer ruimte er wordt gecreëerd, hoe meer onbekendheid er ontstaat. Heel veel mensen hebben deze vorm van sociale goedkeuring nodig om zich veilig te voelen in sociale situaties.
Het heet ‘comfortzone’ voor een reden.
Wil ik echt dat je iedere keer vier seconden gaat wachten totdat je iets terug zegt? Nee, natuurlijk niet. Maar het is wel een heel interessant concept.
Veel van ons zijn namelijk bezig om ons antwoord al te bedenken voordat de persoon klaar is met praten. Ik ben hier ook schuldig van en ik ken ook heel veel mensen die mij niet laten uitpraten. Maar waar komt dat door? Zijn andere mensen gewoon niet goed opgevoed waardoor ze geen etiquette hebben meegekregen? Nee; zoals het gezegde luidt:
“It takes two to tango.”
Sociale situaties, regels en gedragsvormen kunnen als heel ingewikkeld worden beschouwd als we telkens kijken naar de persoon tegen wie we praten. Laten we de aandacht terugkeren naar onszelf, omdat onze buitenwereld wordt geprojecteerd door onze innerlijke wereld.
Vraag jezelf eens af hoe je overkomt in sociale situaties. Hoe voel je je als je praat? Dit is een van de beste indicators om te weten wat er aan het ‘gangetje’ is in jouw hoofd. Hoe jij je vanbinnen voelt, is wat jij naar buitenbrengt. De buitenwereld is een spiegel waar we dagelijks in kijken. Bang zijn voor sociale situaties hoeft dus niet meer wanneer jij realiseert dat het JOUW spiegel is. Een spiegel kan niks anders doen dan weerkaatsen wat het ziet, of in dit geval, hoort.
Luisteren naar anderen is iets wat onbetaalbaar kan zijn. Het is iets wat iemand kan troosten, of zelfs iemand zijn leven kan redden. Luisteren is iets heel moois en krachtigs, wat vaak wordt onderschat.
“The greatest power requires the slightest touch.”
